Większość z nas wie, jak działają okulary do pracy przy komputerze czy szkła progresywne. Mało jednak mówi się o okularach pryzmatycznych. Tak zwane „pryzmaty” to specjalnie zaprojektowane szkła, które niwelują problemy z widzeniem obuocznym. Wspierają ustawienie gałek ocznych, by zniwelować zeza. Okulary pryzmatyczne na pierwszy rzut oka nie różnią się niczym od zwykłych okularów korekcyjnych. Ich soczewki mają specjalną konstrukcję, są nieco pogrubione, co można zatuszować decydując się na grubsze oprawki. Jeżeli wartość pryzmatów jest wysoka, wówczas zamiast standardowych pogrubień, soczewki pokrywa się folią Fresnela.

Jak działają pryzmaty i jakie jest ich zastosowanie?

Jednym z głównych, podstawowych działań pryzmatów jest niwelowanie podwójnego widzenia. Soczewki pryzmatyczne umożliwiają zniwelowanie podwójnego widzenia poprzez złamanie światła pod odpowiednim kątem. Zaginają promienie świetlne tak, by trafiały na siatkówkę.

Rozważamy ich stosowanie w przypadkach:

• zaburzenia widzenia obuocznego
• diplopia (podwójne widzenie)
• skręcenie/pochylenie głowy
• skręcenie/ odchylenie ciała (przesunięcie linii środkowej ciała)
• oczopląs
• urazowe uszkodzenie mózgu
• zespół pomijania/zaniedbania jednostronnego/połowicznego

Kto dobiera pryzmaty?

O dobraniu okularów pryzmatycznych powinien zadecydować optometrysta, po przeprowadzeniu specjalistycznego badania optometrycznego. Naszym najlepszym specjalistą w tym zakresie jest optometrysta Jacek Rogowski, który posiada duże doświadczenie w doborze szkieł pryzmatycznych. Wspominamy o tym dlatego, ponieważ niewielu specjalistów podejmuje się tego zadania. Do doradzania pryzmatów trzeba wykazać się dużą wiedzą i doświadczeniem.

Dla kogo pryzmaty w okularach?

Okulary pryzmatyczne mogą nosić zarówno dorośli jak i dzieci. Ważne by byli to pacjenci z odpowiednim wskazaniem – czyli zaburzeniem w widzeniu obuocznym, bądź problemami postawowymi. Dotyczy to między innymi osób, u których zdiagnozowano zeza. Może być to zez jawny, ukryty, zez towarzyszący czy porażeniowy. Podwójnym widzeniem mogą być też dotknięte osoby po udarze, urazie głowy czy z cukrzycą. Wyboru metody leczenia i korekcji zeza powinien dokonać doświadczony specjalista.

Kiedy niewskazane jest stosowanie pryzmatów?

• niewystarczająca akomodacja,
• nietrwała akomodacja,
• nadmierna akomodacja,
• ociągająca, leniwa akomodacja,
• niewystarczająca konwergencja (chyba, że pacjent będzie ćwiczył),
• zaburzenia konwergencji fuzyjnej,
• nadmierna dywergencja,
• podstawowa exoforia.

Pryzmaty bardzo poprawiają komfort pacjenta. Należy jednak pamiętać, że są ostatecznością w stosowaniu. Ich zadaniem nie jest wyleczenie, a sankcjonowanie pewnego stanu. Adaptacja do okularów pryzmatycznych może trwać nawet kilka dni. Powinno się je nosić przez cały dzień.